بیماری سل
سل
سل پس از گذشت یک دوره نهفتگی چند ماهه تا چند ساله از زمان عفونت اولیه رخ می هد. این بیماری ممکن است از طریق" باز فعالی باسیل های سل خفته ی کسب شده در طی یک عفونت اولیه" و یا " بروز مجدد عفونت سلی" ایجاد شود.
سل ریوی
در صورتیکه بیماری سل، پارانشیم ریه را درگیر کرده باشد به آن " سل ریوی" اطلاق می گردد. سل ریوی بیش از 80% موارد ابتلا به سل را تشکیل می دهد و نزد بالغین غالباً همراه با اسمیر خلط مثبت است که در آن صورت به شدت قابل سرایت می باشد. مواردی که در آنها خلط در آزمایش مستقیم منفی یا فقط در کشت مثبت باشد، کمتر مسری است.
سل خارج ریوی
به ابتلای سایر اعضای بدن به غیر از ریه ها را سل خاریج ریوی می گویند شامل " گره های لنفاوی بدن از جمله مدیاستن، پلور،استخوانها و مفاصل(مخصوصا ستون فقرات)، مجاری ادراری-تناسلی، سیستم عصبی(مننژ)، روده ها و دیگر اعضای بدن است. سل خارج ریوی بندرت به افراد دیگر انتقال می یابد. شدت بیماری سل براساس تعداد باسیل، وسعت بیماری و محل آناتومیک تعیین می شود.اشکال سل خارج ریوی که به عنوان" اشکال شدید" طبقه بندی می شوند شامل این موارد است: مننژیت سلی، سل ارزنی، پریکاردیت سلی، پلورال افیوزن دو طرفه یا شدید، سل ستون مهره ها، سل دستگاه گوارش و سل دستگاه ادراری تناسلی.
در چه مواردی باید به وجود بیماری سل شک کرد؟
شایع ترین علامت ابتلا به بیماری سل ریوی سرفه پایدار به مدت دو هفته یا بیشتر است که معمولا همراه خلط می باشد و ممکن است با سایر علایم تنفسی (نظیر تنگی نفس، دردقفسه سینه یا پشت و خلط خونی) و یا علایم عمومی و مشترک همراه باشد.
علایم عمومی و مشترک در بیماری سل عبارتند از:
- تب
- کاهش اشتها
- کاهش اشتها
- بی حالی
- تعریق شبانه
- خستگی زود رس و ضعف عمومی
سابقه تماس با بیمار خلط مثبت (بویژه نزد کودکان و بالغین جوان) شک به سل را بیشتر تقویت می کند.
علایم سل خارج ریوی بستگی به عضو مبتلا دارد مثلاً:
- درد قفسه سینه و تنگی نفس در سل پلور
- بزرگ شدن و احیانا خروج چرک از گره های لنفاوی سل
- درد و تورم در سل مفصلی و تغییر شکل در سل استخوان ها(مانند زاویه دار شدن ستون فقرات و اختلا حرکتی در اندام ها)
- سردرد،تب و سفتی گردن در مننژیت سلی
- اختلال ادراری و پیدایش خون در ادرار در سل دستگاه ادراری
- نازایی در سل اعضایی تناسلی
عوارض داروهای ضد سل:
- بی اشتهایی - تهوع- درد شکم
- دردمفاصل
- احساس سوزش در پاها
- لکه های پوستی (همراه با تب یا بدون تب،ادم، زخم مخاطی)
- خارش
- سرگیجه
- زردی و هپاتیت
- اختلال بینایی
- گیجی
- نارسایی کلیوی
هر زمانی بیمار مسلول یکی از این علائم را در خود یافت باید سریعاً به پزشک معالج خود مراجعه نمایید.